Een leven is maar ten dele maakbaar; je hebt je altijd óók te schikken naar wat je gegeven wordt. Of dat nu oorlog of Corona is, een financiële crisis, een vader die slaat, of een partner die jou niet ziet staan. Een leidinggevende die zijn macht misbruikt of werkeloosheid.
Het gaat er dan vooral om dat je dat feit leert accepteren en tegelijkertijd zodanige actie onderneemt dat je een draai aan je leven geeft, actie waarmee je je bestaan opnieuw vorm geeft en verder kunt met je leven. Misschien word je gelukkig, misschien niet.
In feite geldt dit voor veel zaken in het leven, van ongewenst moeder zijn of niet voor jezelf kunnen opkomen, tot kanker hebben of verkracht of mishandeld zijn, of werkeloos worden. Gelukkig worden is minder belangrijk dan zin - vrede, rust - vinden in je leven en vervolgens dat leven betekenisvol leven.
Existentiële therapie
In existentiële therapie kijk je naar jouw bestaan, hoe je daar vorm aan gaf en geeft, en kúnt geven in de toekomst. Je leert zien wat je van je leven maakt op een manier die recht doet aan wat je kunt en wilt, en aan wat het leven vermag. Pure levenskunst dus.
Existentiële therapie is een typisch Europese brede vorm van begeleiding die niet is opgebouwd rond stappenplannen en strenge protocollen, maar daarentegen afgeleid van filosofisch gedachtegoed van onder andere Sartre en Heidegger.
Voor hoogbegaafden is het een uiterst prettige vorm van begeleiding omdat ze breed en diep gaat, en er verbanden gelegd worden die bij andere vormen van therapie buiten beschouwing blijven.
De basis
Existentiële therapie is gegrondvest op enkele fundamentele overwegingen uit de existentiële filosofie:
- Leven is eindig, onvoorspelbaar, nooit perfect, en in essentie zonder zin.
- Een leven zonder angst is niet mogelijk noch wenselijk; niemand is zonder existentiële angst.
- De mens is geen ding. Je leven, je identiteit en je wereld krijgen hun verschijningsvorm in de interactie met anderen en het andere. In de kern is leven daarom de wijze waarop je je verhoudt tot anderen en het andere.
- In je leven kom je tegenover tal van dilemma's te staan die je enkel door het maken van morele keuzes kunt oplossen. Dat is, je hebt de vrijheid om te kiezen maar je bent er ook toe veroordeeld.
- Door moed te tonen en verantwoordelijkheid te nemen voor je leven maak je angst hanteerbaar en je leven leefbaar.
Bij welke problemen?
Existentiële therapie is bij uitstek geschikt voor vraagstukken rondom verlies en rouw, de zin van het leven, zingeving en betekenisvol leven, ouder worden, ingewikkelde relatieproblemen, gender-issues, racisme, moeite hebben met je rol als man/vrouw of vader/moeder. Het gaat over jou en je leven, het gaat over levenskunst.
Ook op het vlak van het verwerven van een breed zelfinzicht, relationele aspecten, en het omgaan met angsten, is het een zeer krachtige therapievorm. Het is ook een therapie die, zo leert de praktijk, dikwijls werkt waar andere gefaald hebben.
Voor cliënten die 'gehum' gewend zijn, kan het werken met een existentieel therapeut een bijzondere ervaring zijn. Een existentieel therapeut is echt aanwezig, heeft een mening (hoewel hij die niet altijd verkondigt), een brede kijk op het leven, en gaat de dialoog aan. Sterker nog, de dialoog is een van zijn basisgereedschappen.
